Rệp vừng, còn được gọi là rệp cây, hay Aphidoidea trong tiếng Anh. Là một siêu họ côn trùng nhỏ, chuyên hút nhựa cây. Chúng là một trong những loài côn trùng gây hại phổ biến nhất cho cây trồng ở các vùng ôn đới.
Đặc điểm của rệp vừng
- Rệp vừng có kích thước nhỏ, chỉ từ 1 đến 10 mm (0,04 đến 0,39 inch).
- Chúng thường có màu xanh lá cây, tròn trịa và có cánh mềm nhỏ. Tuy nhiên, cũng có một số loài rệp vừng có màu khác như đen, vàng, cam hoặc hồng.
- Rệp vừng sống thành từng nhóm trên lá, thân và cành cây. Chúng sử dụng ngòi hút để chích vào mô cây và hút nhựa cây. Nhựa cây cung cấp cho rệp protein, carbohydrate và các chất dinh dưỡng khác cần thiết cho sự phát triển.
- Rệp vừng thường sống thành từng nhóm lớn trên lá, thân và cành cây.
- Chúng di chuyển chậm chạp và thường bám chặt vào cây.
Sinh sản
- Rệp vừng có khả năng sinh sản vô tính, nghĩa là chúng có thể tạo ra con cái mà không cần giao phối.
- Một con rệp trưởng thành có thể sinh ra hàng trăm con mỗi ngày.
- Vòng đời của rệp thường ngắn, chỉ từ 7 đến 10 ngày.
Vai trò gây hại
1. Hút nhựa cây
- Rệp sử dụng ngòi hút để chích vào mô cây và hút nhựa cây. Nhựa cây cung cấp cho rệp vừng protein, carbohydrate và các chất dinh dưỡng khác cần thiết cho sự phát triển.
- Việc hút nhựa cây có thể làm suy yếu cây, ảnh hưởng đến sự phát triển và năng suất của cây trồng.
2. Lây lan bệnh tật:
- Rệp có thể mang theo một số loại virus gây bệnh cho cây trồng. Khi rệp vừng di chuyển từ cây này sang cây khác, chúng có thể lây lan virus sang các cây khỏe mạnh.
- Một số bệnh do virus do rệp lây lan có thể gây hại nghiêm trọng cho cây trồng, thậm chí dẫn đến chết cây.
3. Gây hại gián tiếp:
- Rệp tiết ra mật ngọt thu hút kiến và các loại côn trùng gây hại khác.
- Kiến có thể bảo vệ rệp khỏi các loài thiên địch và giúp chúng lây lan sang các cây khác.
- Mật ngọt do rệp vừng tiết ra cũng có thể tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển, làm giảm chất lượng trái cây và gây hại cho cây.
Lợi ích của rệp vừng
1. Nguồn thức ăn cho các loài khác
- Rệp là nguồn thức ăn cho nhiều loài côn trùng như ong bắp cày, chuồn chuồn, bọ rùa, chim,…
- Các loài động vật này giúp tiêu diệt rệp vừng và kiểm soát số lượng của chúng, góp phần bảo vệ cây trồng.
2. Làm thức ăn cho gia súc:
- Ở một số nơi, rệp vừng được thu hoạch và sử dụng làm thức ăn cho gia súc, đặc biệt là gà và cá.
- Rệp là nguồn cung cấp protein và các chất dinh dưỡng khác cho gia súc.
Biện pháp phòng ngừa rệp vừng
1. Biện pháp phòng ngừa sinh học:
- Sử dụng thiên địch: Nuôi dưỡng và thả các loài thiên địch như ong bắp cày, chuồn chuồn, bọ rùa,… để tiêu diệt chúng.
- Trồng cây xua đuổi rệp: Trồng xen canh các loại cây có mùi hương mà chúng không thích như hoa cúc vạn thọ, hoa oải hương, húng quế,…
- Tạo môi trường sống cho thiên địch: Cung cấp nơi trú ẩn cho các loài thiên địch như ong, chim,… bằng cách trồng hoa, tạo vườn bướm,…
2. Biện pháp phòng ngừa thủ công:
- Loại bỏ bằng tay: Thường xuyên kiểm tra cây trồng và loại bỏ rệp vừng bằng tay khi phát hiện.
- Rửa sạch rệp bằng nước: Sử dụng vòi nước phun mạnh để xịt rửa rệp vừng trên lá, thân cây.
- Cắt tỉa cành lá bị ảnh hưởng: Cắt bỏ cành lá bị rệp vừng tấn công để tiêu diệt rệp và ngăn ngừa lây lan.
3. Biện pháp phòng ngừa hóa học:
- Sử dụng thuốc trừ sâu sinh học: Sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học có nguồn gốc từ thiên nhiên như tinh dầu neem, dầu đậu phộng, xà phòng,… để tiêu diệt rệp.
- Sử dụng thuốc trừ sâu hóa học: Chỉ sử dụng thuốc trừ sâu hóa học khi các biện pháp phòng ngừa khác không hiệu quả. Cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng trên bao bì một cách cẩn thận để đảm bảo an toàn cho người và môi trường.
