Kiến ba khoang phân bố khắp thế giới, số lượng loài tùy thuộc vào điều kiện địa lý, khí hậu, độ cao, đặc điểm sinh cảnh mỗi vùng. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu thêm về loài côn trùng này.
Tìm hiểu về kiến ba khoang
- Kiến ba khoang thuộc họ cánh cụt, bộ cánh cứng, lớp côn trùng. Loài côn trùng này trông giống kiến; dân gian thường gọi là: kiến ba khoang, kiến lác, kiến gạo, kiến cong đít.
- Cơ thể dài 10-20mm, có các khoang màu nâu đỏ và đen.
- Loài kiến này sinh sản quanh năm, chủ yếu là vào mùa mưa. Chúng là loài côn trùng biến thái hoàn toàn, phát triển qua các giai đoạn: trứng – ấu trùng – nhộng – trưởng thành. Trứng được đẻ rời rạc từng quả trên đất mùn.
- Chúng là loại côn trùng nhiệt đới, ưa khí hậu nóng ẩm, thường sống ở ven ruộng, quanh gốc rạ, bãi cỏ, cành cây, dưới đống gạch đá,…
- Cả ấu trùng và kiến trưởng thành đều ăn các côn trùng khác nhỏ hơn. Do đó, nó đóng vai trò quan trọng trong đấu tranh sinh học phòng chống côn trùng nơi ruộng lúa và góp phần cân bằng sinh học trong thiên nhiên. Cho nên người ta xếp chúng vào loại côn trùng có lợi.
Tại sao có Kiến ba khoang trong nhà?
Kiến ba khoang thường vào nhà vì nhiều lý do liên quan đến môi trường sống và điều kiện tự nhiên. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:
1. Tìm kiếm ánh sáng
Kiến ba khoang bị thu hút bởi ánh sáng mạnh, đặc biệt là ánh sáng đèn huỳnh quang hoặc đèn LED vào ban đêm. Nếu nhà bạn bật đèn sáng vào buổi tối và không có màn chắn cửa sổ sẽ thu hút Kiến ba khoang vào nhà.
2. Thời tiết thay đổi
- Vào mùa mưa hoặc khi độ ẩm tăng cao, kiến ba khoang thường di chuyển tìm nơi trú ẩn, tránh nước ngập ở môi trường tự nhiên.
- Nhiệt độ trong nhà ổn định và ấm áp hơn so với bên ngoài, khiến chúng dễ tìm đến để trú ẩn.
3. Khu vực sống gần nơi sinh sản
Kiến ba khoang thường sống ở:
- Đồng ruộng, bãi cỏ, vườn cây.
- Những nơi có nguồn nước hoặc ánh sáng mạnh.
Nếu nhà bạn gần những khu vực này, khả năng kiến ba khoang vào nhà sẽ cao hơn.
4. Tìm kiếm thức ăn
Kiến ba khoang rất thích các loại thức ăn ngọt như đường, mật, và các loại thực phẩm có đường. Khi trong nhà có thực phẩm để hở hoặc vụn vặt thức ăn rơi vãi, chúng sẽ nhanh chóng tìm đến.
5. Sự xáo trộn môi trường tự nhiên
- Việc xây dựng, chặt phá cây cối hoặc canh tác gần khu vực nhà có thể khiến môi trường sống của kiến ba khoang bị xáo trộn, buộc chúng phải di cư.
- Đây là lý do phổ biến khiến chúng xuất hiện nhiều trong các khu đô thị mới.
Cách phòng ngừa kiến ba khoang vào nhà
- Hạn chế ánh sáng vào buổi tối:
- Tắt đèn không cần thiết, sử dụng đèn ánh sáng vàng hoặc giảm cường độ sáng.
- Đóng kín cửa hoặc lắp màn chắn côn trùng.
- Vệ sinh nhà cửa thường xuyên:
- Loại bỏ rác, thức ăn thừa.
- Giữ môi trường khô ráo, sạch sẽ để giảm sức hút.
- Trồng cây đuổi côn trùng:
- Một số loại cây như sả, bạc hà, hoặc húng quế có thể giúp xua đuổi côn trùng tự nhiên.
- Sử dụng biện pháp hóa học:
- Xịt thuốc diệt côn trùng ở những nơi kiến ba khoang thường xuất hiện (cửa sổ, bậu cửa).
- Tuy nhiên, tránh lạm dụng hóa chất để không gây hại sức khỏe.
Nếu bạn gặp kiến ba khoang trong nhà, không nên đập hoặc chạm trực tiếp vì chất độc trong cơ thể chúng có thể gây viêm da. Hãy dùng giấy hoặc vật dụng để loại bỏ chúng nhẹ nhàng.
Vai trò gây bệnh, gây hại
- Loài kiến này không đốt người do phần phụ miệng là kiểu nghiền và đuôi không có bộ phận chích hút.
- Tuy nhiên, trong cơ thể chúng có chứa độc tố. Khi kiến ba khoang bị dập – nát thì vùng da tiếp xúc với độc tố này sẽ bị phồng rát, viêm da.
- Ban đầu bệnh nhân thấy hơi ngứa rát, sau 6-12 giờ vùng da dính độc tố sẽ đỏ cộm thành vệt, trên đó nổi những mụn nước to nhỏ không đều từ 1-5mmm.
- 1-3 ngày sau biến thành phỏng nước phỏng mủ, lúc đó cảm giác đau rát càng tăng. Có thể kèm theo sốt, khó chịu, nổi hạch, đau vùng cổ, nách, bẹn, tương ứng với tổn thương.
- Nếu tổn thương ở gần mắt có thể sưng húp cả 2 mắt, 2-3 ngày sau mới đỡ. Ở bẹn có thể nổi hạch bẹn, sưng đau đi lại khó.
- Về xét nghiệm không có biến đổi gì đặc biệt. Trừ một số trường hợp tổn thương phỏng mủ rộng, sưng đau, sốt bạch cầu có thể cao.
Biện pháp phòng chống
- Khi làm việc dưới ánh đèn cần tránh phản xạ quệt tay khi có cảm giác côn trùng rơi vào người.
- Khi tắm chú ý giũ mạnh khăn mặt trước khi dùng.
- Khi bắt đầu thấy rát ở một vùng da có thể rửa vùng đó vằng nước muối, xà phòng,… để ngăn chúng không nổi thành phòng nước, phỏng mủ.
- Vệ sinh môi trường xung quanh nơi ở, gom xác cây mục, cỏ khô đem đốt để xua đuổi côn trùng.
- Do loài kiến này ưa ánh sáng nên bạn có thể áp dụng cách để đèn huỳnh quang bên ngoài để dụ kiến vào và tiêu diệt.
