Kiến Argentina (Linepithema humile) là loài kiến bản địa của Nam Mỹ, nhưng hiện nay đã xâm lấn nhiều khu vực trên thế giới. Loài kiến này được đánh giá là một trong những loài xâm lấn nguy hiểm nhất do khả năng cạnh tranh cao, sinh sản nhanh chóng và gây hại cho hệ sinh thái.
Đặc điểm của Kiến Argentina
- Kiến Argentina có kích thước nhỏ, dài khoảng 2-3 mm
- Chúng có màu nâu đỏ, cơ thể bóng loáng
- Sống trong tổ lớn có thể chứa hàng nghìn cá thể. Tổ của chúng có thể được tìm thấy ở nhiều nơi khác nhau, bao gồm đất, dưới đá và trong các tòa nhà.
- Chúng là loài ăn tạp, thức ăn bao gồm côn trùng, trái cây, mật ong, xác chết
- Chăn nuôi rệp để lấy mật.
Vòng đời và sự phân chia vai trò trong tổ
Giống như các loài kiến khác, chúng trải qua bốn giai đoạn trong vòng đời hoàn chỉnh: trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành. Từ giai đoạn trứng đến giai đoạn kiến trưởng thành mất khoảng 4-6 tuần.
Trong tổ kiến được chia thành ba tầng lớp: kiến chúa, kiến thợ và kiến đực.
- Kiến chúa: là kiến cái duy nhất trong tổ có khả năng sinh sản. Chúng có kích thước lớn hơn kiến thợ và có thể sống tới 15 năm.
- Kiến thợ: Là con cái vô sinh, chiếm phần lớn số lượng kiến trong tổ. Chúng chịu trách nhiệm tìm kiếm thức ăn, chăm sóc ấu trùng và bảo vệ tổ. Có tuổi thọ trung bình khoảng 1-2 năm.
- Kiến đực: Có cánh và chỉ xuất hiện vào mùa sinh sản để giao phối với kiến chúa, chúng chỉ sống trong vài tuần sau khi giao phối.
Vai trò gây hại của Kiến Argentina
- Tiêu diệt các loài kiến bản địa: loài kiến này cạnh tranh mạnh mẽ với các loài kiến bản địa khác, dẫn đến việc suy giảm hoặc thậm chí tuyệt chủng các loài kiến khác. Điều này gây mất cân bằng sinh thái và ảnh hưởng đến hệ sinh thái tự nhiên.
- Gây hại cho cây trồng: chúng bảo vệ và chăn nuôi rệp vừng, một loài gây hại cho cây trồng. Rệp vừng hút nhựa cây và làm suy yếu cây, dẫn đến giảm năng suất và chất lượng sản phẩm.
- Lan truyền dịch bệnh: chúng có thể mang mầm bệnh và truyền sang cây trồng, vật nuôi và con người.
- Gây thiệt hại cho ngành du lịch: Kiến Argentina có thể xâm nhập vào nhà cửa, khách sạn và khu du lịch, gây phiền toái cho du khách và ảnh hưởng đến hình ảnh du lịch của địa phương.
- Gây thiệt hại cho cơ sở hạ tầng: chúng có thể làm hỏng hệ thống điện bằng cách làm tổ trong các tủ điện, gây mất thông tin liên lạc và làm ảnh hưởng đến chất lượng các công trình xây dựng khác.
Mặt lợi của loài kiến này
Mặc dù được xem là loài xâm lấn nguy hiểm gây ra nhiều tác hại, Kiến Argentina (Linepithema humile) cũng tiềm ẩn một số lợi ích nhất định.
1. Kiểm soát dịch hại:
- Kiến Argentina có khả năng tiêu diệt một số loài côn trùng gây hại cho cây trồng, chẳng hạn như rệp vừng, sâu bọ cánh cứng và sâu bướm.
- Tuy nhiên, cần lưu ý rằng kiến Argentina cũng bảo vệ và chăn nuôi rệp vừng, do đó lợi ích kiểm soát dịch hại của chúng có thể bị hạn chế.
2. Nguồn thức ăn cho động vật hoang dã:
- Kiến Argentina có thể là nguồn thức ăn cho một số loài động vật hoang dã, chẳng hạn như chim, bò sát và lưỡng cư.
- Tuy nhiên, sự gia tăng số lượng kiến Argentina có thể ảnh hưởng đến nguồn thức ăn của các loài động vật bản địa khác.
3. Phân hủy xác bẩn:
- Kiến Argentina có vai trò trong việc phân hủy xác bẩn và chất hữu cơ, góp phần vào quá trình tái chế chất dinh dưỡng trong hệ sinh thái.
- Tuy nhiên, hoạt động này cũng có thể góp phần lan truyền mầm bệnh.
Biện pháp phòng chống
1. Vệ sinh nhà cửa và khu vực xung quanh:
- Giữ nhà cửa và khu vực xung quanh sạch sẽ, gọn gàng để loại bỏ nguồn thức ăn và nơi trú ẩn của kiến.
- Cắt tỉa cây cối và bụi rậm xung quanh nhà để giảm nơi trú ẩn cho kiến.
2. Sử dụng các biện pháp ngăn chặn:
- Lắp đặt lưới chống côn trùng trên cửa sổ, cửa ra vào và lỗ thông hơi để ngăn kiến xâm nhập vào nhà.
- Trồng các loại cây có mùi hương mạnh như sả, húng lủi, tía tô xung quanh nhà để xua đuổi kiến.
3. Sử dụng các biện pháp kiểm soát hóa học:
- Sử dụng các loại bả hoặc các loại thuốc chuyên dụng để diệt kiến.
- Nên tham khảo ý kiến của chuyên gia kiểm soát dịch hại trước khi sử dụng các biện pháp kiểm soát hóa học.
