Ong vò vẽ, còn được gọi là ong bầu, ong chó, là loài ong thuộc họ Vespidae, có nguồn gốc từ Châu Á và Châu Âu. Chúng được biết đến với kích thước lớn, màu sắc sặc sỡ và nọc độc mạnh, là một trong những loài côn trùng nguy hiểm đối với con người.
Đặc điểm của ong vò vẽ
- Kích thước: là loài ong lớn nhất trong họ Vespidae, với chiều dài thân có thể lên tới 5cm và sải cánh rộng tới 7cm.
- Màu sắc: có màu đen xen kẽ với các sọc vàng hoặc cam, tạo nên vẻ ngoài sặc sỡ và dễ nhận biết.
- Cánh: có hai đôi cánh, trong đó cánh trước lớn và cánh sau nhỏ hơn.
- Nọc độc: chúng có chứa histamine, serotonin và acetylcholine, có thể gây ra các triệu chứng như đau đớn dữ dội, sưng tấy, ngứa ngáy, buồn nôn, nôn mửa, khó thở và thậm chí tử vong trong trường hợp bị dị ứng nặng.
Vòng đời
Vòng đời của ong vò vẽ trải qua bốn giai đoạn chính:
-
Giai đoạn trứng:
- Ong chúa đẻ trứng trong các ô hình lục giác được làm từ bùn và giấy.
- Trứng ong vò vẽ có màu trắng sữa, dài khoảng 5 mm.
- Giai đoạn trứng kéo dài khoảng 3 – 4 ngày.
-
Giai đoạn ấu trùng:
- Sau khi nở, ấu trùng ong vò vẽ có màu trắng ngà, không có chân và cánh.
- Ong thợ chăm sóc ấu trùng bằng cách cho chúng ăn sữa ong chúa, một loại thức ăn giàu dinh dưỡng.
- Giai đoạn ấu trùng kéo dài khoảng 6 – 8 ngày.
-
Giai đoạn nhộng:
- Khi ấu trùng trưởng thành, chúng sẽ tạo kén và hóa nhộng.
- Nhộng ong vò vẽ có màu nâu vàng, hình bầu dục.
- Giai đoạn nhộng kéo dài khoảng 10 – 12 ngày.
-
Giai đoạn ong trưởng thành:
- Sau khi hoàn thành giai đoạn nhộng, ong trưởng thành sẽ chui ra khỏi kén và thoát khỏi ô.
- Ong trưởng thành có màu đen xen kẽ vàng hoặc cam, với kích thước lớn và đôi cánh mạnh mẽ.
- Ong trưởng thành có thể sống tới 2 tháng.
Vai trò gây hại
Đối với con người:
- Vết chích độc: Nọc ong rất độc, có thể gây ra các triệu chứng như đau đớn, sưng tấy, ngứa rát, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, chóng mặt, hạ huyết áp, thậm chí là sốc phản vệ và tử vong.
- Gây hoảng sợ: chúng có kích thước lớn và tiếng vo ve lớn, gây hoảng sợ cho nhiều người, đặc biệt là trẻ em.
Đối với môi trường:
- Hủy hoại hoa màu: ăn trái cây, mật hoa và cả côn trùng có lợi cho hoa màu, gây ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.
- Tổn thương hệ sinh thái: cạnh tranh thức ăn và tổ với các loài ong khác, ảnh hưởng đến sự cân bằng sinh thái.
Lợi ích của ong vò vẽ
- Thụ phấn hoa: góp phần thụ phấn cho hoa cây, giúp tăng năng suất cây trồng.
- Kiểm soát sâu hại: ăn nhiều loại sâu bọ có hại cho cây trồng, giúp hạn chế việc sử dụng thuốc trừ sâu.
Biện pháp phòng tránh
- Tránh tiếp xúc: Không nên đến gần tổ ong vò vẽ, không nên mặc quần áo sặc sỡ hoặc có mùi thơm nồng, không nên đuổi đánh hoặc quấy rối chúng.
- Sử dụng biện pháp bảo vệ: Khi đi vào khu vực có nhiều ong, nên mặc quần áo dài tay, đi giày dép kín, đội mũ vành rộng.
- Chuẩn bị sẵn sàng xử lý khi bị ong đốt: Nên mang theo thuốc chống dị ứng, kem chống côn trùng và dụng cụ để lấy kim ong ra khỏi da.
- Tiêu diệt tổ một cách an toàn: Nếu tổ ong vò vẽ xuất hiện ở khu vực sinh hoạt, nên liên hệ với các dịch vụ diệt côn trùng chuyên nghiệp để xử lý.
Lưu ý:
- Không nên tự ý tiêu diệt tổ ong vò vẽ vì có thể gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh.
- Khi bị ong vò vẽ đốt, cần sơ cứu kịp thời và đến cơ sở y tế gần nhất nếu có các triệu chứng dị ứng nặng.
