Côn trùng thuộc nhóm ngành động vật chân đốt, đại diện cho nhóm côn trùng gây bệnh và gây hại gồm có Bọ Chét, Chấy rận, Ruồi nhặng, Gián, Rệp, Kiến ba khoang, họ Muỗi.
Đặc điểm hình thái của côn trùng gây bệnh, gây hại
Nhóm động vật chân đốt hay chân khớp là động vật không xương sống, có một số đặc điểm như:
- Cơ thể có đối xứng hai bên, phân đốt, cơ thể thường phân thành ba phần rõ rệt gồm đầu – ngực – bụng,
- Cơ thể có một lớp kitin bọc ngoài,
- Các phần phụ như vòi, râu, pan, chân đều phân đốt,
- Con trưởng thành có ba đến bốn đôi chân, có những loài có cánh và loài không cánh.
Đặc điểm sinh học, sinh thái
Hình thức sinh sản của côn trùng về cơ bản theo quy trình như sau: Trứng – Ấu trùng – Nhộng – Trưởng thành
Trong chu kì sống chúng có hai hình thức biến thái:
- Biến thái hoàn toàn là có trải qua giai đoạn nhộng gồm một số loài như: ruồi, muỗi, bọ chét,…
- Biến thái không hoàn toàn là không trải qua giai đoạn nhộng gồm một số loài: rận, rệp, bọ xít,…
Thời gian hoàn thành một chu kì phát triển tùy thuộc vào các nhóm và loài. Điều kiện môi trường cũng có vai trò quan trọng trong sự phát triển của chu kỳ phát triển.
Động vật chân đốt phân bố rất rộng; chúng ta có thể tìm thấy chúng ở khắp mọi nơi như: trên mặt đất, trong nước, trong không gian, ký sinh trên cơ thể con người và động vật.
Vai trò gây bệnh, gây hại
Các bệnh nguy hiểm các mà loài côn trùng gây bệnh, gây hại có thể truyền cho con người:
- Dịch hạch, sốt rét,…
- Sốt xuất huyết, viêm não B Nhật Bản,…
- Viêm não, sốt mò,…
Chúng là những loài gây bệnh và là vecto truyền mầm bệnh từ người sang người hay từ động vật sang người.
Chúng có thể truyền hầu hết các loài mầm bệnh cho người và động vật như:
- Họ muỗi: truyền ký sinh trùng sốt rét, giun chỉ, viêm não Nhật Bản, bệnh sốt vàng,…
- Loài Ve truyền Rickettsia và virus viêm não châu Âu.
- Loài Mò truyền mầm bệnh sốt mò
- Loài Ruồi truyền bệnh gây ngủ Châu Phi,
- Ruồi nhà, nhặng, gián truyền mầm bệnh vi khuẩn: tả, lỵ, thương hàn, lao,…
- Chấy rận truyền sốt phát ban
- Bọ chét truyền dịch hạch
Mặc dù gây hại nhưng bên cạnh đó, các loài động vật chân đốt còn có lợi trong việc đảm bảo sự cân bằng sinh thái trong thiên nhiên như trứng và ấu trùng của các loài này là nguồn thức ăn cho các loài khác.
