Ruồi nhà (Musca domestica) là loài ruồi phổ biến nhất trong tất cả các loài họ ruồi nhà, chiếm khoảng 91% tất cả các loài ruồi trong nơi ở của con người.
Đặc điểm của ruồi nhà
- Ruồi nhà có kích thước tương đối lớn, dài khoảng 5-8 mm.
- Con đực thường nhỏ hơn con cái một chút.
- Toàn thân ruồi nhà có màu xám đen, với các sọc ngang sẫm màu trên ngực.
- Bụng có màu da bò hoặc vàng.
- Chúng có nhiều lông nhỏ trên cơ thể, đóng vai trò như cơ quan vị giác.
- Chúng có 3 đôi chân, với các ngón chân có vuốt giúp chúng bám dính vào các bề mặt nhẵn.
Vòng đời
- Vòng đời của loài ruồi này trải qua 4 giai đoạn phát triển: trứng, ấu trùng, nhộng và ruồi trưởng thành. Quá trình này diễn ra trong khoảng 10-20 ngày, tùy thuộc vào điều kiện môi trường.
Thói quen
- Ruồi nhà thường hoạt động vào ban ngày và kiếm ăn ở những nơi có thức ăn thừa, rác thải và phân động vật.
- Chúng có thể bay khá xa, lên đến 8 km.
- Chúng đẻ trứng trong các môi trường bẩn thỉu, ẩm ướt.
Vai trò gây hại
1. Truyền bệnh:
Ruồi nhà là vật chủ trung gian truyền nhiều bệnh nguy hiểm cho con người, bao gồm:
- Bệnh đường tiêu hóa: Tiêu chảy, lỵ, thương hàn, tả,…
- Bệnh giun sán: Giun móc, giun đũa, giun tóc,…
- Bệnh về mắt: Mắt hột, viêm kết mạc,…
- Bệnh ngoài da: Viêm da cấp tính, nấm da,…
Ruồi nhà mang mầm bệnh trên cơ thể và lây truyền sang người qua nhiều con đường, bao gồm:
- Tiếp xúc trực tiếp: Khi đậu lên thức ăn, đồ uống hoặc da người, chúng có thể lây truyền mầm bệnh.
- Phân ruồi: Phân ruồi có chứa nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng có thể gây bệnh cho con người.
- Nôn mửa: chúng có thể nôn mửa lên thức ăn, đồ uống và lây truyền mầm bệnh.
2. Gây phiền toái:
- Ruồi nhà thường xuyên xuất hiện trong nhà, khu vực sinh hoạt và gây phiền toái cho con người bằng tiếng vo ve và những hành vi quấy rầy.
- Chúng có thể đậu lên thức ăn, đồ uống và làm hỏng thức ăn.
Mặt lợi của ruồi nhà
Mặc dù ruồi nhà (Musca domestica) thường được coi là loài côn trùng gây hại và phiền toái, nhưng chúng cũng có một số mặt lợi nhất định trong hệ sinh thái và thậm chí có thể mang lại lợi ích cho con người trong một số trường hợp nhất định.
1. Phân hủy vật chất hữu cơ:
Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc phân hủy vật chất hữu cơ như phân động vật, xác chết và rác thải thực phẩm. Nhờ hoạt động của chúng mà các chất hữu cơ này được phân giải thành các chất dinh dưỡng đơn giản hơn, cung cấp thức ăn cho các vi sinh vật và giúp duy trì sự cân bằng sinh thái.
2. Thức ăn cho động vật:
Ruồi trưởng thành và ấu trùng của chúng là nguồn thức ăn quan trọng cho nhiều loài động vật, bao gồm chim, thằn lằn, ếch nhái và cá. Việc ruồi nhà bị những loài động vật khác ăn thịt giúp kiểm soát số lượng ruồi nhà trong tự nhiên và hạn chế sự lây lan của bệnh tật.
Biện pháp phòng chống ruồi nhà
1. Vệ sinh môi trường:
- Giữ nhà cửa và khu vực xung quanh sạch sẽ: Loại bỏ rác thải, phân động vật và các vật liệu thối rữa là biện pháp quan trọng để hạn chế nơi sinh sản của ruồi nhà.
- Vệ sinh chuồng trại: Nếu nhà bạn có nuôi gia súc, gia cầm, cần thường xuyên vệ sinh chuồng trại, thu gom phân và rác thải.
- Đậy kín thức ăn và đồ uống: Ruồi bị thu hút bởi mùi thức ăn và đồ uống. Do đó, cần đậy kín thức ăn và đồ uống khi không sử dụng để tránh ruồi xâm nhập và đẻ trứng.
- Sử dụng thùng rác có nắp đậy: Nên sử dụng thùng rác có nắp đậy kín để ngăn ruồi bay vào và đẻ trứng.
2. Sử dụng biện pháp vật lý:
- Lưới chống muỗi: Lắp đặt lưới chống muỗi trên cửa sổ, cửa ra vào và các khe hở để ngăn nhà bay vào nhà.
- Bẫy ruồi: Có nhiều loại bẫy khác nhau, sử dụng bẫy là biện pháp hiệu quả để tiêu diệt ruồi nhà trưởng thành.
- Trồng cây đuổi ruồi: Một số cây như cây sả, cây húng lủi, cây tía tô có mùi hương mà loài ruồi này không thích. Trồng những cây này xung quanh nhà có thể giúp đuổi loài côn trùng này.
3. Sử dụng biện pháp hóa học:
- Thuốc diệt côn trùng: Sử dụng thuốc diệt côn trùng để tiêu diệt ruồi nhà trưởng thành và ấu trùng. Tuy nhiên, cần sử dụng thuốc diệt côn trùng một cách an toàn và đúng hướng dẫn, tránh gây hại cho sức khỏe con người và môi trường.
